ZUNDERT – Door de oorlog in Oekraïne zoeken veel vluchtelingen onderdak bij gastgezinnen in Nederland. Je huis delen met vreemden zorgt soms voor wrijvingen door de cultuurverschillen, maar het geeft ook een mooie ervaring. Svetlana (50) woont samen met haar dochter bij een Nederlands gezin in Zundert. “Ik ben Mama in huis, net zoals in Oekraïne.”
“Waarom zou je het niet doen? Als er hier oorlog is wil ik ook ergens ontvangen worden”, zegt Rebecca (41). Zij heeft haar huis opengesteld voor een moeder en dochter die zijn gevlucht uit Oekraïne. De keuze was snel gemaakt om vluchtelingen op te vangen in huis. “Begin maart ben ik zelf naar de Poolse grens gereden om producten, zoals tandpasta en deodorant te doneren. Ik zag hoeveel mensenleed er was, hoe gefrustreerd en bang de mensen waren. Ik moest wel iets meer doen.”
Haar huis staat in Zundert, een eenvoudige twee-onder-een-kapwoning. Toch heeft het genoeg ruimte om een thuis te bieden aan Oekraïners. Op zolder zijn een logeerkamer en een werkkamer omgetoverd tot twee slaapkamers. Svetlana (50) en haar dochter Albina (16) uit Charkov hebben ieder een kamer. Dat is fijn, want Albina zit het liefst de hele dag op haar kamer. “Ze is aan het puberen, haar mobieltje is het allerbelangrijkste”, zegt Svetlana. Maar beide gezinnen doen ook veel samen, zoals winkelen en koken.
Een tweede familie
‘Vluchteling in huis nemen was geen goede keuze’ of ‘dat zou ik nooit doen’. Het onderwerp is negatief beladen in de media, want het gaat bij veel gastgezinnen mis. De mooie verhalen en ervaringen van je huis delen met een vluchteling, daar hoor je weinig over. En die zijn volgens Rebecca en Svetlana kostbaar. “Als vrienden van Rebecca een barbecue organiseren, dan ben ik ook uitgenodigd. Dat geeft zo’n warm gevoel”, zegt Svetlana. “Maar het meest aangrijpende zijn de verhalen van elkaar. Je leert meer over het land van afkomst en hoe het leven daar is en eigenlijk zijn er niet zo heel veel verschillen.”
Je huis openstellen is niet voor iedereen geschikt. Vertrouwen is het belangrijkste, als je geen vertrouwen hebt in de ander dan is een huis delen niet verstandig. “Ik krijg weleens de vraag: ‘ben je niet bang dat ze spullen jatten uit je huis’ en dan denk ik: nee, natuurlijk niet. Al stelen ze spullen, mij maakt het niet uit. Het zijn maar spullen. Waar moeten ze heen? Ze hebben alleen ons en het huis”, zegt Rebecca. “Ik vind dat maar stomme vragen.” Het blijft een keuze waar mensen goed over na moeten denken, want je deelt eigendommen met een ander. “Ik ben altijd iemand geweest die iedereen helpt. In mijn verleden heb ik in veel gastgezinnen gezeten, dus samenwonen met anderen is voor mij geen probleem. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen om níets te doen voor deze mensen. En nu heb ik er een tweede familie voor terug.”
“Nu zijn we echt een familie, een familie voor het leven”
Gele post-its door het huis
Het moeilijkste is om te communiceren met elkaar. In Oekraïne spreekt de oudere generatie nauwelijks tot geen Engels. Dat is niet zo gek, want ze hebben een heel ander alfabet. Maar hoe communiceer je dan met elkaar? Tijdens het gesprek met Rebecca onderbreekt Svetlana ons om te vertellen dat er iemand voor de deur staat. Dat doet ze met handen, want elkaar begrijpen lukt niet altijd. Rebecca pakt meteen een vertaalapp om erachter te komen wat Svetlana zegt. “Het is niet ideaal en het kost ook veel tijd om elkaar te verstaan. Wat bij ons twee woorden is, is bij hun vijf zinnen”, zegt Rebecca.
Svetlana gaat sinds kort naar de Engelse les om de basiswoorden en zinnen onder de knie te krijgen. In het huis hangen overal felgele post-its met de Engelse vertaling. Op de koelkast hangt fridge en op het plafond ceiling. “Zo word ik vaker blootgesteld aan de Engelse taal”, zegt Svetlana met een lach. En op de vraag of Rebecca het vervelend vindt al die gele briefjes in huis: “Nee hoor, wordt mijn Engels ook meteen beter.”
“Waarom zou je niet helpen?”
Voor het leven
Hoe langer je met iemand omgaat, hoe meer je een band creëert. Hetzelfde geldt voor Rebecca en Svetlana. “De eerste weken waren wat onwennig, maar nu zijn we echt een familie. Een familie voor het leven”, zegt Rebecca. Voor Svetlana is het wat moeilijker om in Nederland een ‘nieuw’ gezin te hebben. Ze heeft haar familie achtergelaten in Charkov, wie zij heel erg mist. Maar ze is ook blij dat ze zo warm en liefdevol is ontvangen door Rebecca.
“Ik ben Mama in huis, net zoals in Oekraïne”, zegt Svetlana met een traan. “Ja we noemen haar Mama, omdat ze zo zorgzaam is”, voegt Rebecca toe. Hoewel het leven in Zundert goed en veilig is, wil Svetlana toch het allerliefste terug naar Oekraïne. “Dat is mijn echte thuis en dat zal ook altijd zo blijven. Maar ik ben heel erg dankbaar voor de warme ontvangst van Rebecca in dit huis, wij hebben het goed getroffen.”
